Twee films: Tussen Blauwe Golven en Groene Corridor en Hey paarth, what about the atom bomb? op Documenta 15, Kassel.

Rijksbouwmeester: "Klimaat, energie, wonen, landbouw, water: we zullen anders met ruimte moeten omgaan. Om nu de juiste beslissingen te kunnen nemen over zeer complexe vraagstukken is het belangrijk om ver vooruit te kijken. In het driejarig programma ToekomstatelierNL2100 zet het College van Rijksadviseurs ontwerpend denken in als methode om uit te zoomen en grenzen van tijd, ruimte, domeinen en disciplines te overstijgen. Welke trends zien we? Welke waarden liggen hieraan ten grondslag? Wat is van belang voor de toekomst van Nederland? We benutten daarbij de kennis en kunde van ruimtelijk ontwerpers en kunstenaars."

SAY IT LOUD is een internationale groepstentoonstelling met hedendaagse kunstenaars die zich in hun werk verhouden tot onderwerpen die samenhangen met diversiteit, het koloniale verleden, de beeldvorming of de interpretatie hiervan. Deze tentoonstelling maakt deel uit van het samenwerkingsverband Musea Bekennen Kleur, waarin Nederlandse musea onderzoek doen naar vraagstukken rondom diversiteit en inclusie binnen de museale sector. Deelnemende kunstenaars: Kent Chan, Brian Elstak, Quinsy Gario, Ni Haifeng, Raquel van Haver, Hans van Houwelingen, Alle Jong, Kahlil Joseph, Patricia Kaersenhout, Kerry James Marshall, Tuan Andrew Nguyen, Otobong Nkanga, Alison Saar, Betye Saar, Juul Sadee, Henry Taylor and Kim Meer informatie op: www.museabekennenkleur.nl

Kunstenaar Hans van Houwelingen ontwierp de entree van deze fietsenstalling als omgevingskunstwerk, waar de hagedissen uit Blauw Jan 1994 in zijn opgenomen. In samenwerking met architectenbureau ZJA en de gemeentelijke landschapsarchitect Ruwan Aluvihare ontstond een tot de verbeelding sprekende plek in het hart van Amsterdam.

Het Covid-19 virus dat in 1957 door de Russische Spoetnik in een baan om de aarde was gebracht, en recentelijk de weg door de dampkring terugvond, wordt meteen terug de ruimte ingeschoten. Is het een hoax, kritiek op complot denken, of gewoon een fantasie? De film werd gemaakt voor 'The World After' een project van de Oude Kerk in Amsterdam.

Musea zullen hun kunstcollectie niet bij de vuilnis zetten omdat ze er lang genoeg voor hebben gezorgd. Met openbare kunstwerken, vooral in Nederland, lijkt dit echter een normale praktijk. Veel kunst in openbare ruimte wordt simpelweg vernietigd. In dit onderzoeksproject registreerden jonge kunstenaars welke factoren en actoren het lot van cultureel erfgoed bepalen. Impliciet schetsen zij de contouren van een nieuwe kwetsbare generatie in een verhard gepolitiseerd artistiek klimaat. Het lukte deze groep kunstenaars een cruciale rol van betekenis te spelen.

Frederick Douglass (1818-1895) schreef onmiddellijk naar de National Republikeinse krant in Washington, die vijf dagen later op 19 april 1876 verscheen. In zijn brief aan de redacteur bekritiseerde Douglass het ontwerp van het standbeeld en suggereerde dat het park zou kunnen worden verbeterd door waardiger monumenten van vrije zwarte mensen. "De zwarte man hier, hoewel hij opstaat, is nog steeds op zijn knieën en naakt', schreef Douglass. 'Wat ik wil zien voordat ik sterf, is een monument dat de zwarte man voorstelt, niet liggend op zijn knieën als een viervoetig dier, maar rechtopstaand als een man."

Museum voor Moderne Kunst Arnhem 1998, tentoonstelling: Power Up. In 1998 was het voor asielzoekers verboden om in Nederland in loondienst te werken. De gedachte was dat als het museum de intentie van deze tentoonstelling onderschrijft, ze zich niet alleen gastvrij, maar ook politiek moet opstellen, een manier moet vinden om onder wetten uit te komen en enkele asielzoekers als suppoost in dienst nemen, die de zorg voor Nederlands cultureel erfgoed in handen hebben. Guard on Art had de intentie het museum te confronteren met zichzelf. Ik vind dat de kwestie die deze tentoonstelling aan de orde stelt zich niet mag beperken tot de getoonde kunstwerken, maar zich evenzeer, of misschien zelfs bovenal, moet richten op de institutionele en politieke rol van het museum; in bredere zin de institutionele rol van alle ‘westerse’ musea.

Het Van Heutsz Monument in Amsterdam omgedoopt tot Nationaal Schandbeeld. Van Standbeeld tot Schandpaal - debat in De Balie Amsterdam over koloniale monumenten en de schandpaal als conceptueel instrument om te onteren. Met Vilan van de Loo, Adriaan van Dis, Irene de Craen, Abram de Swaan, Jeffry Pondaag, Dr. Esther Captain en Hans van Houwelingen.

Het in 1881 door Hendrik Willem Mesdag geschilderde Panorama Mesdag is het grootste schilderij van Nederland - 14 meter hoog opgespannen omcirkelt het schilderij een echt zandstrand. Realiteit en verbeelding vloeien gevoelsmatig in elkaar over in de illusie van een fabelachtig zeegezicht. Hier en daar liggen op het strand wat aangespoelde voorwerpen, zoals de strandjutter ze in de negentiende eeuw tegenkwam. Mijn voorstel is om dat strand te voorzien van een grote hoeveelheid plastic rotzooi, zoals we die op vele stranden tegenwoordig aantreffen, waarmee de zeeën en oceanen worden vervuild en vergiftigd. Juist omdat het Panorama Mesdag is gemaakt om met verbeelding de mensen te bereiken, moeten we dit strand vervuilen met de verbeelding van deze bedreiging van het leven op aarde.

In de St-Jozefkerk in Oostende, de parochiekerk van Leopold II, plaatst Hans van Houwelingen een extra biechtstoel. Aan de achterkant van het kerkmeubel zijn gigantische fossielen geïnstalleerd. In de lege middelste ruimte kan de biecht worden afgenomen. In de rechter ruimte zien we Christus als kind, met in zijn hand de wereldbol en in de linker ruimte de sculptuur van een zwart aapje. Ze vertellen twee keer hetzelfde verhaal, vanuit hun eigen perspectief, over het koloniale Congo. De stem van het christendom als kracht van wereldheerschappij, als ideologie van naastenliefde maar ook als alibi voor onuitsprekelijke brutaliteit en lijden, wordt hoorbaar.

'Einder' verwijst naar de strandstoelen in de luxe badplaatsen waar de bourgeoisie, turend naar de einder, zijn luxe bestaan geniet. Naar eigen zeggen 'geschilderd naar de werkelijkheid' geven de zeegezichten van Mesdag een elitaire, romantische blik op een bevoorrechte burgerij. Sinds Mesdag is de ‘werkelijke’ blik op de zee onverbiddelijk veranderd. Zo ook verandert de blik op de tijd waarin hij zijn vergezichten schilderde.

Gerimpelde huid bij langdurig contact met water is een overlevingsinstinct. Handen en voeten maken profiel aan, als een autoband, om onder water meer grip te hebben. Eenmaal de zee overwonnen wacht de vluchteling tal van nieuwe barrières. Opnieuw moeten de handen het gevaar bezweren. Als teken van hulpeloze overgave, of als stopteken tegen onmenselijkheid.

De Universiteit van Amsterdam gaf in 2013 opdracht voor een monument ter ere van Prof. Dr. Arie de Froe (1907-1992), hoogleraar fysische antropologie en genetica en rector magnificus aan de UvA. In de Tweede Wereldoorlog kwam De Froe, die door de nazi’s werd hooggeacht, in verzet tegen de bezetter, waarbij hij zich schuldig maakte aan wetenschapsfraude. Tijdens de ‘zuivering’ van Nederland fraudeerde hij door Sefardische Joden als niet-Joden aan te merken om daarmee hun deportatie te voorkomen. Hij deed dat als rassenkundige, binnen de wetenschappelijke discipline waar de nazi’s hun rassenpolitiek op baseerden. Hoe verhoudt wetenschappelijke integriteit zich tot menselijke moraal?

Tot in de 19e eeuw lieten welgestelde burgers zich in de Oude Kerk begraven, de duurste praalkamer van de samenleving en in de meest directe nabijheid van de Heilige Drie-eenheid. Hun financiële tegenprestaties waren het fundament waarop de kerk zijn rijkdom kon vergaren. Hans van Houwelingen ontwikkelde een hedendaags ‘ondernemersplan’ dat een nieuwe impuls geeft aan deze oude traditie, zijn artistieke betekenis en financiële positie. Opnieuw zal een welgestelde burger in de Oude Kerk worden begraven. Met een schenking van één miljoen euro als tegenprestatie.

Om economisch rendabel te zijn werd een compleet fictieve geschiedenis bedacht voor de ontwikkeling van Kloosterveen, een in een keer uit de grond gestampte woonwijk die nu als historische vestingstadje ten westen van Assen wordt gezien. De ware geschiedenis van Kloosterveen zijn drassige weilanden die niet meer vertellen dan dat er koeien op hebben gegraasd. De vraag is uiteraard of een kunstwerk hier ook is bedoeld een leugen te zijn en de leugen de waarheid van het kunstwerk kan worden.

Fr. Dr. Mihai Iordache reflecteert op de openbare ruimte van Bucharest, 2017

Museum de Fundatie in Zwolle vraagt Hans van Houwelingen in 2016 een ​​tentoonstelling te maken over Dirk Hannema (1896-1984) en zijn kunstcollectie. Hannema, de meest controversiële museumdirecteur in de Nederlandse kunstgeschiedenis, deed meerdere valse toeschrijvingen aan grote meesters. In een context van door de tijd veranderende morele gezichtspunten schrijft de kunstenaar zijn werk toe aan Dirk Hannema en raakt opzettelijk zelf verwikkeld in de morele controverse die deze context oproept. “Ik vind de incorrectheid waarmee ik betrokken raak in deze morele tombola aantrekkelijker dan zelf buiten schot te blijven."

Het nietige bestaan van een enkele pijlinktvis of ammoniet blijkt zich te kunnen verhouden tot een zee van tijd, hun kortstondige imprint in de tijd geeft zelfs de eeuwigheid zijn gezicht. Daarom heb ik het Podio del Mondo per l’Arte op een tijdschaal gelegd van miljoenen jaren. Hierop is jouw bestaan op deze wereld, vanaf 1934, gefossiliseerd en beeldhouwt je kunstenaarschap zich in oneindigheid. Ik breng mijn bijdrage op het Podio de Mondo per l’Arte als een ode aan een meester, Marinus Boezem-vriend der kunst.

Wij zouden de rond Arnhem gesneuvelde soldaten kunnen eren met ons te beseffen dat hun strijd nog altijd voortduurt. Ons beseffen dat onvrijheid, onrecht en bezetting een groot deel van de wereldbevolking treft. Ons beseffen dat het geallieerde verzet diametraal staat tegenover het verzet tegen alliëren in deze tijd. Geallieerde soldaten, afkomstig uit alle hoeken van de wereld, trokken vastberaden ten strijde voor één groot vrijheidsideaal. In het Nederland van 2015 is vrijheid allerminst een gemeenschappelijke ideaal, maar wordt gestreden om haar definitie: vrijheid van meningsuiting, vrijheid van religie, zelfs politieke partijen pleiten voor segregatie uit naam van de vrijheid. Anno nu is vrijheid politiek gereedschap, in een felle belangenstrijd.

hey paarth, what about the atom bomb? taxeert de Bhagavad Gita op zijn kennis van de mensheid over sociaal politieke condities als waarin de beslissing voor de atoombom op Hiroshima is genomen.

Solotentoonstelling door Hans van Houwelingen in Stroom Den Haag. Van Houwlingens provocerende concepten over kunst en de openbare ruimte weerspiegelen zich in zijn opvattingen over het hedendaagse monument. Op loopafstand van het centrum van de Nederlandse politieke macht, kijkt hij naar hoe mensen denken over de relatie tussen kunst en openbare ruimte en de machtsstructuren die deze beïnvloeden.

Schrijver Mohammed Benzakour en Hans van Houwelingen werden geselecteerd om een monument voor de gastarbeider te ontwerpen. Hun voorstel bestond eruit om een bestaand beeld van Gabo door hedendaagse gastarbeiders met grondige kennis van restauratietechnieken te laten opknappen. Het beeld uit de wederopbouwperiode zal hierdoor als een feniks uit haar as verrijzen, en tegelijk de arbeid van de migranten eren. Het beeld wordt, door hun bijdrage aan haar restauratie, het feitelijke monument voor de gastarbeider, aldus Van Houwelingen.

Onder de titel ‘Gedane zaken nemen keer!' doet Van Houwelingen een even spectaculair als fundamenteel voorstel. Den Haag heeft een Spinoza-monument dat in Amsterdam hoort te staan en Amsterdam een Thorbecke-monument dat in Den Haag thuis hoort. Van Houwelingen stelt een monumentenruil voor: Spinoza naar Amsterdam, het Thorbecke monument naar Den Haag.

Het dier leunt met de kop op de tralies van de ren. Voor de laatste keer heft de kip de kop op en spert de snavel wijd open. Op en rondom de oogkas kruipt klein ongedierte. Halverwege de video zijgt de kip ineen en stroomt lichaamsvocht uit zijn snavel. Het stromen zwakt af tot een gestaag gedruppel. De kop is inmiddels voorovergebogen en rust op een stukje groen tralie van de kippenren. - Joost Zwagerman (1963-2015)

Als bijdrage aan de tentoonstelling Sonsbeek 2008 heeft het monument van Hendrik Antoon Lorentz een eigentijdse update gekregen. De namen van honderdtweeënveertig wetenschappers, actief vanaf het moment dat het kalkstenen monument werd onthuld in 1931 tot op heden, werden aanvullend in het steen gebeiteld. Ze wijzen op het onherroepelijke feit dat de wetenschap niet in één brein verblijft en zijn succes dankt aan de stroom opvolgers. Lorentz behoort dus tot een lange reeks van wetenschappelijke nazaten.

Uit naam van Thorbecke gold lang het dogma van principiële scheiding tussen kunst en politiek. Lang werd gedacht dat politiek en kunst zich bevinden in een status quo van wederzijds respect. Een beschavingscontract. De laatste jaren radicaliseert de distantie tussen de partijen en wordt elkaars nut bestreden in een retoriek van minachting en cynisme. Tussen hen die de samenleving voorschrijven en zij die deze verbeelden bestaat evenwel een waarachtige band. De parlementaire politiek kan niet bestaan zonder een buitenparlementaire tegenhanger. Waar politiiek nauwelijks bewegingsruimte kent, creëert kunst alle ruimte om te bewegen.

Het huidige museum en voormalige Fort Vijfhuizen ligt op een groen eiland, dat omringd wordt door een brede, dubbele gracht. Aan de achterzijde van het complex ligt een omwalling die de soldaten moest beschermen voor een slacht die nooit heeft plaatsgevonden. Op deze omwalling ontwierp Van Houwelingen een pad van oude grafstenen: een pad waarlangs de dood heeft kunnen ontsnappen.

Lelystad: al in de jaren zestig bleek het modernistische model van stedenbouwkundige Cornelis van Eesteren (1897-1988) dat ten grondslag ligt aan het ontstaan van de nieuwe stad in de nieuwe polder onrealistisch te zijn. Het utopische plan om een dynamische, moderne stad uit het niets in één keer te laten verrijzen ging aan kil pragmatisme ten onder. Veertig jaar later bleek een ingrijpend revitaliseringsplan nodig om de stad sociaal-economische te redden en een nieuwe toekomst te bieden. Dat werd de genadeklap werd voor het al hevig gemankeerde modernistische ideaal, Lelystad moest zich schikken in de onvermijdelijke postmoderniteit van de samenleving. De Zuil van Lely proclameert dat moment.

Ontwerp voor een monument voor de Olympische Winterspelen 2006 in opdracht van de stad Turijn, dat de symbolische schaalloosheid van het monument meet als een optelsom van anatomische afdrukken: zilveren capsules met bloedmonsters van elk van de 2500 deelnemende atleten.

In Regeln für den Menschenpark (‘Rules for the people’s park’, 1999), Peter Sloterdijk states that the current state of biotechnology should lead to bio-politics. With the genetic experiments of the nazi’s in mind, it goes without saying his lecture raised a storm of protest, especially in Germany. I don’t want to argue – the idea of creating a bio-genetic system controlled by scientists also frightens me –, but I embrace the discussion Sloterdijk wishes. Gene-technology is developing rapidly. It is appropriate to question the continuation of a morality system, which might not be a match for modern technology. Modern technology necessitates another perception of freedom.

Eén dorpskerk, drie dominees en de onafwendbare verandering van de religieuze en sociale waarden in de Hoeksche Waard.